<< Terug naar nieuwsoverzicht

Sleutelrol gemeenten bij kiezen passende zorgverzekering

Voor mensen met een laag inkomen is het extra belangrijk om een passende zorgverzekering te hebben. Hiermee worden financiële risico’s voorkomen, maar ook het hebben van een onnodig dure verzekering. Gemeenten hebben hier een sleutelrol: bij het bereiken van de doelgroep én bij het aanreiken van hulp voor het kiezen van een passende zorgverzekering. De zorgverzekeringswereld is voor veel mensen complex en hulp is op zijn plaats om een goede keuze te maken.
Sleutelrol gemeenten bij kiezen passende zorgverzekering

Dat is niet alleen onze ervaring, maar blijkt ook uit diverse onderzoeken van bijvoorbeeld de Autoriteit Consument & Markt (ACM), Verwey-Jonker en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Een passende verzekering voorkomt onnodige kosten, het zorgt voor rust in het hoofd en bovendien worden grotere problemen voorkomen; zoals zorgmijding, betalingsachterstanden of schulden.

Geen passende zorgverzekering

Uit meer dan 11.000 adviesgesprekken met De VoorzieningenWijzer blijkt dat 74% van de mensen met een laag inkomen geen passende verzekering heeft. Ze betalen teveel premie of kunnen voor onverwachte kosten komen te staan. Gemiddeld kunnen ze met de overstap naar een passende polis 327 euro per jaar besparen.

Ook blijkt uit deze adviesgesprekken dat de collectieve zorgverzekering van de gemeente slechts in 35% van de gevallen de best passende polis is. Dit is in lijn met bevindingen van de NZa: “Als minima relatief gezond zijn is het collectief contract vanwege de hoge kosten vaak niet interessant. Zij zijn vaak goedkoper af met een individuele verzekering dan met een collectieve verzekering.” (Monitor zorgverzekeringen 2021, NZa).

"74% van de mensen met een laag inkomen heeft geen passende zorgverzekering."

Belemmeringen om over te stappen

Hoewel een goede afweging en in veel gevallen een overstap dus loont, is in de afgelopen drie jaar gemiddeld maar 1 op de 5 mensen overgestapt. Ruim 57% van de mensen is niet overgestapt én heeft dit ook niet overwogen (Kantar voor Minsterie van VWS, 2020).

Een belangrijke reden om niet over te stappen, is tevredenheid over de huidige zorgverzekering en/of de collectiviteit en het gevoel bij een andere verzekeraar niet beter af te zijn (Kantar voor Ministerie van VWS, 2020). Gelet op de eerdergenoemde 74% waarbij een overstap naar een passender verzekering loont, is deze tevredenheid dus in veel gevallen slechts perceptie.

Ook zijn er veel redenen om niet over te stappen die te maken hebben met angst en onzekerheid. Denk aan: 'ik ben bang dat de nieuwe verzekering tegenvalt', 'ik vind het te ingewikkeld om over te stappen' en 'ik ben bang dat ik meer betaal dan mij is beloofd' (Zorgmonitor ACM, 2019).

Daarnaast blijkt dat mensen die veel zorg nodig hebben, het afgelopen jaar veel minder vaak zijn overgestapt naar een andere zorgverzekeraar dan mensen die aangeven geen zorg nodig te hebben. Ze zijn veel vaker bezorgd dat zij niet geaccepteerd worden door een andere zorgverzekeraar en dat er verborgen kosten zijn. Hier lijkt een verkeerde perceptie te heersen, want vaak zijn er helemaal geen beperkende acceptatieregels (Kantar voor Ministerie van VWS, 2020).

Lees hier het onderzoek Zorgmonitor van het ACM

Lees hier het onderzoek van Kantar voor Ministerie van VWS

Zorgmijding

Geen passende zorgverzekering hebben of onvoldoende kennis over je zorgverzekering leidt bovendien tot een groter probleem: zorgmijding. Volgens onderzoek van Verwey-Jonker zijn dit de belangrijkste oorzaken:

  • Laaggeletterdheid. Zeker 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Deze groep kan niet goed zelf bepalen welke van de vele zorgverzekeringen past bij hun zorgvraag en financiële situatie. Daarnaast zijn ze vaak onbekend op welke compensatieregelingen van de gemeente en zorgverzekeraar zij aanspraak kunnen maken. 
  • Kosten. Een deel van de mensen in Nederland mijdt zorg vanwege de kosten die hiermee gepaard gaan. Het gaat dan met name om het eigen risico en de eigen bijdrage.
  • Het grote aanbod van zorgverzekeraars en polissen. Dit kan leiden tot onduidelijkheid. Een grote groep mensen heeft daardoor geen zicht meer op welke zorg wel of juist niet valt onder de basisverzekering, bij welke zorg eigen betalingen een rol spelen en welke regelingen er zijn om op terug te vallen.

Het gevolg van zorgmijding kan zijn dat deze mensen pas te laat gebruikmaken van zorg. Naast dat dit problematisch kan zijn voor de gezondheid, kan het ook hoge maatschappelijke kosten met zich meebrengen. Ondanks dat er veel regelingen van gemeenten en zorgverzekeraars zijn die zich richten op zorgmijding om financiële redenen, wordt een aanzienlijke groep mensen niet bereikt met deze regelingen. Dit zijn de mensen die geen weg kunnen vinden in het aanbod van zorgverzekeringen. Juist deze mensen moeten geholpen worden bij het kiezen van een passende zorgverzekering.

Lees hier het onderzoek van Verwey-Jonker

Rol van de gemeente

Kortom: veel mensen hebben moeite om hun weg te vinden in het uitgebreide aanbod van zorgverzekeraars- en polissen. Ze zijn daardoor niet passend verzekerd, en weten niet zeker welke zorg wel of niet verzekerd is. Dit kan leiden tot grotere problematiek zoals schulden en zorgmijding.

Veel gemeenten bieden of boden een collectieve zorgverzekering voor minima. Deze collectieve verzekering blijkt voor een groot deel van de doelgroep vaak een dure oplossing en niet de best passende verzekering. Wel spelen gemeenten een crúciale rol bij het kiezen van een passende zorgverzekering en het voorkomen van schulden en zorgmijding: zij kunnen de doelgroep bereiken en hulp aanreiken zodat mensen met een laag inkomen écht geholpen worden om tot een passende zorgverzekering te komen.

Wil je weten hoe De VoorzieningenWijzer al door ruim 30 gemeenten wordt ingezet om concrete hulp aan te reiken? Lees hier over onze aanpak.

Verantwoording: De VoorzieningenWijzer is een aanpak van Zorgweb die door gemeenten, woningcorporaties en welzijnswerk wordt ingezet en waarbij huishoudens volstrekt onafhankelijk geholpen worden. Deze partijen en ook Zorgweb hebben geen enkel belang bij een overstap van bijvoorbeeld energieleverancier of zorgverzekeraar en ontvangen hier op geen enkele manier een vergoeding voor.