“Uit onderzoek in 2014 bleek dat huurders een groot deel van hun inkomen kwijt zijn aan woonlasten”, vertelt Bert Moormann. “Dat brengt natuurlijk risico’s met zich mee. Domesta en andere woningcorporaties in Drenthe maakten zich daar zorgen over. Dit wilden we verder onderzoeken via het Drents Woonlastenonderzoek.”
Daaruit bleek dat één derde van de Drentse huurders betaalbaarheidsrisico’s liep. “Dat houdt in dat de gemiddelde kosten voor het levensonderhoud en woonlasten samen hoger zijn dan het inkomen van de huurder”, legt Bert uit. “Mensen moeten dan keuzes maken welke rekeningen ze wel of niet betalen. Vaak bezuinigen ze eerst op kleding, verzekeringen of het halfjaarlijkse bezoek aan de tandarts. Kan de huur niet meer betaald worden? Dan is er echt meer aan de hand.”
De woningcorporatie besloot: dit moet anders. Huurders moesten meer geld overhouden na het betalen van de huur, gemeentelijke lasten, water en energie. “Dit probleem was niet op te lossen door de huur te verlagen”, vertelt Bert. “Want dan daalt bijvoorbeeld ook de huurtoeslag, waardoor ze per saldo niets opschieten. We wilden echt een passende en duurzame oplossing voor onze huurders.”
Bert besloot om lessen te trekken uit eerdere huurderservaringen. “Toen er een gezin met kinderen uit huis werd gezet, ben ik vragen gaan stellen. Wat was er aan de hand en hoe kon dit gebeuren? Het viel me op dat deze mensen pas hulp kregen nadat ze uit huis waren geplaatst. Dat vond ik heel onlogisch. We veroorzaken eerst een crisis, om deze vervolgens te beteugelen.”
Hier zat volgens Bert de crux van het probleem: “We moeten hulp bieden voordat er betalingsproblemen ontstaan, niet pas achteraf. Daarom ging ik in gesprek met de initiatiefnemers van De VoorzieningenWijzer. We besloten om te starten met een pilot onder huurders van Domesta, met het doel om huisuitzettingen te voorkomen.”
“We gaven 100 huurders de mogelijkheid om een check te doen op hun financiën. Lekker laagdrempelig aan de keukentafel. Ze zagen met een adviseur direct zij waar ze recht op hadden”, vervolgt Bert. “We benaderden hen proactief, bijvoorbeeld als ze contact met ons hadden over onderhoud. We stelden gelijk een gesprek met De VoorzieningenWijzer voor. De meeste huurders zagen dat wel zitten.”
De aanpak bleek te werken. Veel huishoudens kwamen in aanmerking voor toeslagen en regelingen, maar hadden deze nog niet aangevraagd. “De huurders die wij spraken hadden gemiddeld recht op bijna €600 per jaar”, vertelt Bert. “Dat gaf hoop. We moeten niet alleen pleisters plakken na een crisis, maar binnen het systeem op voorhand doen wat mogelijk is.”
Met deze uitkomsten gingen Domesta en De VoorzieningenWijzer om tafel met de gemeente om te kijken naar een bredere aanpak. “Het op orde houden of brengen van de financiën van huurders is niet alleen een taak voor een woningcorporatie, maar ook van de gemeente”, gaat Bert verder. “Door samen te werken kunnen we veel meer mensen bereiken. Zo zorgen we met elkaar dat wonen betaalbaar blijft voor mensen met een kleine portemonnee.”
Domesta is nog steeds een enthousiaste gebruiker van De VoorzieningenWijzer. Nog steeds beweegt de woningcorporatie huurders om zo snel mogelijk in gesprek te gaan met een consulent bij De VoorzieningenWijzer. “De afgelopen vijf jaar blijkt De VoorzieningenWijzer erg succesvol. Door huurders op tijd te wijzen op regelingen en toeslagen voorkomen we huisuitzettingen. Zo geven we hen rust en kunnen ze fijner wonen.”